Το κόστος επεξεργασίας και διάθεσης των απορριμμάτων δεν μπορεί να επιβαρύνει τον λαό!

 

ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΑΛΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΠΕΔΑ

Με αφορμή την υπ’αριθμ.210/27-12-2024 απόφαση της Εκτελεστικής Επιτροπής του Ειδικού Διαβαθμιδικού Συνδέσμου Ν. Αττικής (Ε.Δ.Σ.Ν.Α.) “για την προσωρινή τιμολογιακή πολιτική του Ε.Δ.Σ.Ν.Α. έτους 2025 και τις συνολικές αποδόσεις (εισφορών & τέλους ταφής) των Δήμων –μελών του Ε.Δ.Σ.Ν.Α. εντός της οικονομικής χρήσης 2025’’, άνοιξε ξανά μία συζήτηση, που επιβεβαιώνει την ουσία της πολιτικής που εφαρμόζουν όλες οι κυβερνήσεις και η ΕΕ στη διαχείριση των απορριμμάτων, που είναι και αντιλαϊκή και αντιπεριβαλλοντική.

Το ονομαζόμενο “τέλος ταφής απορριμμάτων” ψηφίστηκε πριν από δεκατρία χρόνια (ν. 4042/ 2.2012) με κυβέρνηση ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΛΑΟΣ, ενσωματώνοντας σχετική οδηγία της ΕΕ από το 2008, μετονομάστηκε ‘’ειδικό τέλος ταφής” επί κυβερνήσεως ΣΥΡΙΖΑ και σαν τέτοιο ενσωματώθηκε στο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) το 2015. Με το άρθ. 55 του νόμου 4609/2019 ο ΣΥΡΙΖΑ το βάφτισε «Περιβαλλοντική Εισφορά» καταργώντας ταυτόχρονα τη «δικλείδα ασφαλείας», που είχε θέσει στο δικό του ΕΣΔΑ – 2015, σύμφωνα με την οποία προϋπόθεση για την επιβολή του ειδικού τέλους ταφής ήταν «δημιουργία υποδομών προδιαλογής και ανάκτησης». Με το νόμο 4819/2021 της ΝΔ το χαράτσι αυτό ανέκτησε την αρχική, περίπου,  ονομασία του ως «Τέλος Ταφής», ενισχυμένο όμως καθώς επιδεινώθηκε η κλιμακωτή αύξηση κατά έτος (2022: 20 ευρώ/τόνο, 2023, 2024, 2025: +5 ευρώ/τόνο από έτος σε έτος, 2026 και 2027: +10 ευρώ/τόνο από έτος σε έτος, οπότε «κλειδώνει στα 55€/τόνο. Το 2022, πρώτο έτος εφαρμογής του τέλους ταφής, η συνολική εισφορά των δήμων της Αττικής προς τον ΕΔΣΝΑ εκτιμάται αυξημένη κατά 30% με 35% σε σχέση με το 2021. Τελικά, η νέα φοροληστρική τιμολογιακή πολιτική, που είχε αποφασιστεί με την υπ’ αρ. 210/27.12.24 ΑΕΕ του ΕΔΣΝΑ, οδηγούσε σε εισφορές υπερδιπλάσιες έναντι των αρχικών προβλέψεων των Π/Υ των δήμων για το 2024 και αυξημένες κατά 50% - 55% σε σχέση με τις προβλέψεις των Π/Υ για το 2025.

Τα διάφορα «τέλη για τα απορρίμματα» είναι υπερ-πολλαπλάσια της εισφοράς στον ΕΔΣΝΑ καθώς αυτή σχετίζεται με το κόστος επεξεργασίας των αποβλήτων στην ΟΕΔΑ Φυλής. Τα μεγάλα ποσά σχετίζονται με την αποκομιδή των δημοτικών αποβλήτων (προσωρινή αποθήκευση, συλλογή, μεταφορά με ή χωρίς τοπική μεταφόρτωση) και πρόσφατα, για ορισμένους τουλάχιστον δήμους, και με το κόστος επεξεργασίας στα ΚΔΑΥ του περιεχομένου των μπλε κάδων]

Το γεγονός ότι με νεότερες  αποφάσεις της ΕΕ (η υπ’ αρ. 1/9.1.25 ΑΕΕ και η υπ΄αρ. 2/15.1.2025) κάτω από τη γενικότερη κατακραυγή ανέβαλλε την καταβολή του χαρατσιού, αλλά δε θιγεί την ουσία του καθώς αυτό προβλέπεται να καταβληθεί από τους δήμους στο ακέραιο!

Αυτό, βέβαια, με βάση τη συνεχιζόμενη και επιδεινούμενη υποχρηματοδότηση σημαίνει ή αύξηση των εσόδων από τα δημοτικά τέλη ή μείωση των δαπανών για τη συλλογή των απορριμμάτων, επομένως μειωμένες προσλήψεις, απολύσεις, περικοπές σε υπερωρίες για την αποκομιδή το ΣΚ, στην αγορά εξοπλισμού και στόλου, των ΜΑΠ ή μαχαίρι στα απαραίτητα έργα υποδομών, στις δαπάνες και λειτουργικά από άλλους κωδικούς κοκ. Σήμερα σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία το κόστος των απορριμμάτων στοιχίζει «χρυσάφι» στα λαϊκά στρώματα,με τον λογαριασμό να πηγαίνει σ ’αυτά.

Η λογική των επιτελείων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της κυβέρνησης “ο ρυπαίνων πληρώνει” αποδείχτηκε ότι οδήγησε και σε επιπλέον απορρίμματα και σε επιβάρυνση των λαϊκών στρωμάτων. Και αυτό, την ίδια στιγμή, που οι εταιρείες που παράγουν και διακινούν μαζικά συσκευασμένα προϊόντα και καλύπτονται από Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΣΕΔ)  της ΕΕΑΑ ΑΕ δεν πληρώνουν ούτε ευρώ από τα ταμεία τους  καθώς μετακυλίουν στον καταναλωτή την εισφορά τους προς την ΕΕΑΑ ΑΕ. Απαλλάσσονται έτσι προκλητικά των υποχρεώσεών τους σε σχέση με την οικονομική συνδρομή τους για την επίτευξη των στόχων της ανακύκλωσης των αποβλήτων συσκευασίας. Υπάρχει και μεγάλο ποσοστό τέτοιων εταιρειών, που εισφοροδιαφεύγουν απέναντι στην ΕΕΑΑ ΑΕ οπότε αυξάνουν τα κέρδη τους καθώς παρακρατούν τα αντίστοιχα ποσά. Φαινόμενο, που έχει καταγγελθεί ακόμη και από την ίδια την ΕΕΑΑ ΑΕ χωρίς να ιδρώσει το αυτί κανενός κυβερνητικού παράγοντα. Την ίδια στιγμή η ανακύκλωση παραμένει σε μονοψήφιο ποσοστό (!)…

Επομένως:

Η τιμολογιακή πολιτική που εφαρμόζει ο ΕΔΣΝΑ, με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, δεν πρέπει και δεν μπορεί να υλοποιηθεί από τους δήμους. Κυρίως δεν επιδέχεται καμία βελτίωση με δεδομένο ότι τα χρέη συσσωρεύονται στους δήμους, δηλαδή τους δημότες, και αργά ή γρήγορα θα γίνουν απαιτητά σύμφωνα με τους ισχύοντες νόμους. Άρα πρέπει άμεσα να γίνει νομοθετική παρέμβαση για:

- Κατάργηση του τέλους ταφής απορριμμάτων (σχετικές διατάξεις νόμων όπως: ν.  4042/2012, Ν. 4342/2015, ν. 4555/2018, ν. 4609/2019 ν.4819/2021 και ν.5151/24) χωρίς καμία θεσμοθέτηση νέου αντίστοιχου τέλους σε βάρος των δημοτών.

- Διαγραφή όλων των χρεών που έχουν καταγραφεί ως υποχρεώσεις στους δήμους για τα έτη εφαρμογής του τέλους ταφής απορριμμάτων. Ανάλογη αναμόρφωση του Προϋπολογισμού του ΕΔΣΝΑ για το 2025 και χρηματοδότηση των λειτουργικών/διαχειριστικών του αναγκών από την κεντρική κυβέρνηση και τα οφειλόμενα προς τους δήμους από την ΕΕΑΑ ΑΕ.

- Καμία παρακράτηση από τον πάροχο ενέργειας και επιστροφή των παρακρατηθέντων από τους ΚΑΠ του 2024 που αφορούσαν υποχρεώσεις του 2022 και έκτοτε.

- Αρκετά με τη λεηλασία του λαϊκού εισοδήματος μέσω των ανταποδοτικών τελών καθαριότητας. Να ξεκινήσει μια δραστική μείωσή τους στην προοπτική της κατάργησής τους. Το σχετικό κόστος να καλυφθεί με τη φορολογία του κεφαλαίου.

Ο Σχεδιασμός και χωροθέτηση των απαιτούμενων υποδομών για τη διαχείριση αποβλήτων  με κριτήριο την προστασία της υγείας και της ποιότητας ζωής των κατοίκων και της προστασίας του περιβάλλοντος, συνολικά η διαχείριση των απορριμμάτων σε όφελος του λαού και όχι των επιχειρηματικών ομίλων μπορεί να εξασφαλιστεί στο πλαίσιο ενός ριζικά διαφορετικού δρόμου ανάπτυξης που στο επίκεντρο του θα είναι οι ανάγκες των πολλών και όχι τα κέρδη των λίγων.

Οργανώνουμε την πάλη μας με κριτήριο την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών. Παλεύουμε ενάντια στην πολιτική που καθορίζει την διαχείριση των απορριμμάτων και συνολικά των αποβλήτων με κριτήριο την κερδοφορία του κεφαλαίου και όχι τις λαϊκές ανάγκες, σύμφωνα μα τις στρατηγικές επιλογές της Ευρωπαϊκής Ένωσης («πράσινη συμφωνία», «κυκλική οικονομία», στρατηγική για διαχείριση αποβλήτων» κλπ). Στρατηγικές που έχουν ψηφιστεί και υλοποιούνται από όλες τις κυβερνήσεις μέχρι σήμερα, όλες τις περιφερειακές αρχές και όλους τους φορείς διαχείρισης των στερεών αποβλήτων, ΦΟΣΔΑ (από τον ΕΔΣΝΑ στην Αττική).

Διεκδικούμε:

• Κατάργηση του αντιλαϊκού νομοθετικού πλαισίου διαχείρισης των αποβλήτων. 
• Προστασία της υγείας των εργαζομένων και του λαού από κινδύνους που ενδέχεται να προκύπτουν από κάθε είδους δραστηριότητες σχετικές με τη διαχείριση των αποβλήτων. Πλήρης διασφάλιση των όρων εργασίας και της υγείας και ασφάλειας όλων των εργαζόμενων στον τομέα της διαχείρισης αποβλήτων.

 

• Να μην υλοποιηθεί ο Περιφερειακός σχεδιασμός για τη διαχείριση των αποβλήτων στην Αττική όπως καθορίζεται από το ΠΕΣΔΑ της προηγούμενης περιφερειακής αρχής (ΣΥΡΙΖΑ) και το υπό έγκριση ΠΕΣΔΑ της σημερινής (ΝΔ).

Με βάση τα σημερινά δεδομένα, ιεραρχούμε ένα μείγμα μεθόδων και τεχνικών στην επεξεργασία των απορριμμάτων με επίκεντρο την ουσιαστική ανακύκλωση με διαλογή στην πηγή ανακυκλώσιμων υλικών και βιοαποβλήτων. Δραστικός περιορισμός της υγειονομικής ταφής). Απορρίπτουμε τις μονάδες καύσης καθώς και επεξεργασίας σύμμεικτων αποβλήτων (ΜΕΑ, ΜΑΑ), που στο όνομα της ανακύκλωσης αποτελούν ταφόπετρά της.

Επιστημονική λύση με διαπεριφερειακή συνεργασία για τη χωροθέτηση των απαιτούμενων υποδομών διαχείρισης των αποβλήτων του Νομού Αττικής, στον οποίο συγκεντρώνεται το 36,4% του πληθυσμού της χώρας, σε μια έκταση που καλύπτει το 3% της επικράτειας, με εγκατεστημένες σειράς βιομηχανικών ζωνών. Ασφαλής και ολοκληρωμένη διαχείριση των επικίνδυνων αποβλήτων, ιδιαίτερα των βιομηχανικών.

 

• Να κλείσει άμεσα ο ΧΥΤΑ Φυλής και να σταματήσει το κατάπτυστο έργο του νέου ΧΥΤΑ στην ίδια θέση. Υλοποίηση των αναγκαίων έργων περιβαλλοντικής αποκατάστασης. Να δημοσιοποιηθούν άμεσα τα αποτελέσματα της επιδημιολογικής μελέτης στην ευρύτερη περί τη χωματερή Φυλής περιοχή και των περιβαλλοντικών ελέγχων στις εγκαταστάσεις του ΕΔΣΝΑ. Να μη λειτουργήσει ο ΧΥΤΥ Γραμματικού και να σταματήσει άμεσα η αμαρτωλή δημοπράτηση για τη δημιουργία της ΜΕΑ – ΜΕΒΑ Γραμματικού. Να απαγορευθεί κάθε νέα δραστηριότητα διαχείρισης αποβλήτων  στην περιοχή του Θριάσιου ή επέκταση υφιστάμενης.  Όχι στη χωροθέτηση της ΜΕΑ Πειραιά στην περιοχή του Σχιστού Περάματος – Κερατσινίου, δίπλα στο ΒΙ.ΠΑ. Σχιστού.  Να αποσυρθούν οι εγκληματικές νομικές ρυθμίσεις της ΝΔ, που είτε νομιμοποιούν, στην πράξη επ’ αόριστον, την επικίνδυνη για την υγεία και το περιβάλλον λειτουργία δεκάδων παράνομων τοπικών ΧΑΔΑ βαφτίζοντάς τους ΣΜΑ, είτε επιτρέπουν την εγκατάσταση τοπικών ΣΜΑ ακόμη και σε προστατευόμενες περιοχές.  Μετεγκατάσταση σε ασφαλή θέση του αποτεφρωτήρα των επικίνδυνων υγειονομικών και άλλων αποβλήτων.

 

• Όχι στην ιδιωτικοποίηση της λειτουργίας των εγκαταστάσεων του ΕΔΣΝΑ. Κατάργηση των ΣΔΙΤ, των συμβάσεων παραχώρησης και κάθε είδους ιδιωτικοποίησης και επιχειρηματικής δραστηριότητας στον τομέα της διαχείρισης των αποβλήτων. Η υλοποίηση των έργων επεξεργασίας και τελικής διάθεσης των αποβλήτων να γίνεται από κρατικό φορέα με πόρους από τη φορολόγηση του κεφαλαίου.

 

 

15.1.2025